kunstkast

Kunstproject in 2022 van Gemeente Apeldoorn: stroomkasten worden kunstkasten.
Thema van kunstkast aan Wilmersdorf is WATER.

Waterwegen zijn in ons land lange tijd de belangrijkste transport-wegen geweest. Vanaf de 16e eeuw vond via de Grift scheepvaart plaats, maar er waren ook plannen om de Grift beter bevaarbaar te maken. In de beginjaren stond het Kanaal ook bekend als het Griftkanaal.

Dit werd vanaf 1825 gerealiseerd toen de eerste spade in de grond ging voor wat we nu kennen als het Apeldoorns Kanaal. Een nieuwe verbinding van Apeldoorn naar de IJssel in Hattem. Op 13 april 1829 vond de officiële opening plaats. In 1865 werd het Kanaal doorgetrokken naar Dieren. 

Het kanaal ontstond op initiatief van Kanalenkoning Willem I, als grootgrondbezitter had de koning veel belang bij goedkoop transport en ook notabelen in de buurt zagen er een voordeel in. Het aanleggen van het kanaal was een flinke klus, waar honderden mannen voor nodig waren. In totaal werkten zo'n 720 mensen aan de aanleg van het Apeldoorns Kanaal. Ze zijn begonnen in april 1825, en in april 1829 waren ze klaar met de eerste fase van het kanaal.

Helaas werd de waterweg nooit echt rendabel. Ondanks alle inspanningen om het kanaal te verdiepen voor o.a. stoomboten, duurde het lang tot grote schepen er baat bij hadden. Bovendien kreeg vanaf 1876 de waterverbinding concurrentie van de spoorwegen met name door het lokaalspoor Dieren-Apeldoorn-Hattem, min of meer parallel aan het kanaal. Toch heeft het kanaal flink bijgedragen aan de economische ontwikkeling van met name Apeldoorn, waar een boel industrie langs het kanaal ontstond. Bovendien had het kanaal ook nog de functie van "lateraal kanaal" parallel aan de IJssel. Bij lage en hoge rivierstanden was de IJssel n.l. zeer moeilijk te bevaren wegens onvoldoende vaardiepte, respectievelijk sterke stroom. De route via het kanaal was dan, met name voor kleine schepen, ook zeer aantrekkelijk. 

In de Tweede Wereldoorlog werden vele bruggen en sluizen beschadigd. Dit was in 1946 volledig hersteld. Na de Tweede Wereldoorlog kwam de klad in de beurtvaart. In de Apeldoornse haven werd het steeds stiller. Ook een oplossing bood geen enkele kans van slagen. Op 1 januari 1962 werd ook besloten het kanaal stil te leggen. 

Zie ook Geheugen van Apeldoorn

De ingezonden foto werd in 2017 gemaakt en getoond tijdens expositie Zadelpunt (CODA Apeldoorn, jul/aug 2017). In de bijbehorende mini-catalogus werd de foto vergezeld door een gedicht van Hanz Mirck:

Hier, een open plek in het bos,
oase in het zand, spoelde ik aan

Jij pakte me op en zette me voorzichtig
in je vensterbank te drogen. Samen keken we
naar beneden, ik wees je hoe klein
wij eigenlijk zijn. Jij liet me zien
hoe dichtbij deze stad soms is,
een onpeilbare voet onder de waterspiegel

Een druppel viel omlaag en ik knipoogde
dat er twee ogen nodig zijn om diepte te zien